Các hãng sản xuất thiết bị điện tử tiêu dùng toàn cầu như HP, Dell, Microsoft và Amazon đang tìm cách rút bớt dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc. Trước đó, một loạt các ông lớn trong ngành công nghệ khác như Apple, Samsung, Google... cũng đã tìm đường rời khỏi "công xưởng" của thế giới.
HP và Dell hiện đang là hãng sản xuất máy tính cá nhân lớn thứ nhất và thứ ba thế giới, chiếm tổng cộng khoảng 40% thị phần toàn cầu. Theo Nikkei, hai hãng này đang dự tính di chuyển khoảng 30% dây chuyển sản xuất laptop của họ ra khỏi Trung Quốc.
Trong khi đó, Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét di chuyển một số dây chuyền sản xuất máy chơi game và loa thông minh từ Trung Quốc tới các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. Những hãng sản xuất máy tính lớn khác như Lenovo, Acer và ASUS cũng đang xem xét các kế hoạch thay đổi vị trí sản xuất thiết bị.
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do khiến các hãng công nghệ phải có những kế hoạch ứng phó. Mặc dù Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã có thỏa thuận đình chiến tại Hội nghị G20 diễn ra ở Osaka, cuối tuần vừa rồi nhưng theo một số nguồn tin tình hình vẫn còn quá bấp bênh. Ngoài ra, chi phí sản xuất ngày càng gia tăng tại Trung Quốc cũng khiến các hãng chuyên gia công thiết bị phải tính toán đến các phương án thay thế.
Đa số các công ty sẽ cố gắng chuyển dây chuyền sản xuất các thiết bị dành cho thị trường Mỹ ra khỏi Trung Quốc. Tháng trước, Nikkei đưa tin Apple dự tính chuyển khoảng 30% dây chuyền sản xuất smartphone khỏi Trung Quốc. Các dây chuyền sản xuất máy chủ, thiết bị mạng và một số linh kiện điện tử cốt lõi cũng đã được di chuyển theo yêu cầu của các khách hàng Mỹ.
Cuộc "di cư" ồ ạt của các hãng công nghệ toàn cầu sẽ là một cú đánh mạnh vào mảng xuất khẩu thiết bị điện tử của Trung Quốc, thứ thúc đẩy giai đoạn tăng trưởng kéo dài hàng thập kỷ của quốc gia này. Trung Quốc hiện đang là công xưởng sản xuất máy tính và smartphone lớn nhất toàn cầu.
Từ năm 1991 tới 2017, tổng kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu của Trung Quốc trong mảng thiết bị điện tử đã tăng 136 lần, từ hơn 10 tỷ USD lên 1,35 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, nhiều hãng công nghệ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, đặc biệt là chính sách tăng thuế vào 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ. Bên cạnh đó, chẳng ai dám khẳng định Mỹ sẽ không tiếp tục tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc.
Các hãng chuyên sản xuất, lắp ráp máy chủ như Quanta Computer, Foxconn và Inventec đều đã chuyển một số dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc sang Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh hàng rào thuế quan cũng như giảm lo ngại của khách hang về vấn đề an ninh quốc gia. "Sau khi hàng rào thuế quan áp vào hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực vào ngày 24/9 (2018), chúng tôi bắt đầu sản xuất và vận chuyển máy chủ cho khách từ những nhà máy bên ngoài Trung Quốc", một giám đốc của hãng sản xuất máy chủ Đài Loan chia sẻ.
Việc các dây chuyền sản xuất được di chuyển ra khỏi Trung Quốc sẽ khiến lao động Trung Quốc mất việc làm và nền kinh tế nước này thêm trì trệ. Hiện tại, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1990 đến nay.
"Mỹ cũng có thể phải chịu một số tác động tiêu cực từ quá trình dịch chuyển dây chuyền sản xuất khi mà sản phẩm có thể đắt hơn", Darson Chiu, một nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan cho biết. "Nhưng Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại lớn hơn bởi nền kinh tế của đất nước này có thể trì trệ hơn nữa và nhiều công nhân sẽ phải tìm việc ở lĩnh vực khác".
HP và Dell, tổng cộng xuất xưởng khoảng 70 triệu laptop trên toàn cầu trong năm ngoái, chủ yếu sản xuất máy tính tại Trùng Khánh và Côn Sơn, Trung Quốc, hai trung tâm sản xuất laptop lớn nhất thế giới. Laptop, với tổng doanh số toàn cầu lên tới hơn 160 triệu chiếc, là thiết bị điện tử tiêu dùng có doanh số lớn thứ 2 toàn cầu, sau smartphone với 1,4 tỷ chiếc.
Nhưng Trùng Khánh, từng là nơi sản xuất 1/3 số laptop xuất xưởng trên toàn cầu, đang dần đánh mất sự hấp dẫn với các công ty như HP và Dell. Một quan chức địa phương chia sẻ với Nikkei rằng HP cắt giảm dự tính sản lượng laptop của hãng trong năm 2019 tại Trùng Khánh xuống dưới 10 triệu chiếc, chỉ bằng gần 1 nửa sản lượng trong 2 năm trước.
"Chi phí sản xuất tại Trung Quốc tăng cao khiến các đơn đặt hàng sụt giảm. Hiện tại, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tiếp tục khiến mọi thứ trở nên tệ hơn", quan chức trên chia sẻ.
HP đã vạch ra kế hoạch di chuyển khoảng 20% đến 30% sản lượng laptop ra bên ngoài Trung Quốc. Công ty này đang xem xét xây dựng chuỗi cung ứng mới ở Thái Lan hoặc Đài Loan. Quá trình di chuyển có thể bắt đầu sớm nhất từ Q3/2019 nhưng cũng có thể thay đổi.
Trong khi đó, Dell đã bắt đầu chạy thử dây chuyền sản xuất laptop ở Đài Loan, Việt Nam và Philippines. Nguồn tin nội bộ chia sẻ rằng Dell sợ những ảnh hưởng tiêu cực từ chiến tranh thương mại nhưng cũng lo ngại vấn đề thiếu hụt nhân lực nhà máy và chi phí gia tăng tại Trung Quốc.
Theo Trendforce, khoảng 47% trong tổng số laptop xuất xưởng của Dell được chuyển về Bắc Mỹ, thị trường lớn nhất của hãng. Trong khi đó, 40% laptop xuất xưởng của HP lên tàu hướng tới thị trường này.
"Trung bình, các hãng công nghệ sẽ dịch chuyển khoảng 30% dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc, tùy thuộc vào mức độ quan trọng của thị trường Mỹ. Tất cả các hãng đều phải đưa ra một kế hoạch cụ thể cho vấn đề này", một giám đốc trong chỗi cung ứng chia sẻ. "Apple là hãng lên kế hoạch cuối cùng và chậm nhất trong khi các hãng khác mau mắn hơn nhiều".
Trong khi đó, Amazon và Nintendo đang xem xét Việt Nam là điểm đến cho dây chuyền sản xuất sách điện tử Kindle, loa thông minh Echo và máy chơi game. Microsoft thì đang để mắt đến Thái Lan cũng như Indonesia.
Cả Acer và ASUS đều xác nhận với Nikkei rằng họ đang nghiên cứu tính khả thi của việc chuyển một số dây chuyền sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Dell từ chối bình luận về thông tin di chuyển địa điểm sản xuất mà chỉ nói rằng Mỹ và Trung Qốc đang tiếp tục đối thoại để giải quyết các vấn đề tồn đọng và hy vọng sẽ có một thỏa thuận được ký kết.
HP, Google, Microsoft và Amazon chưa có phản hồi về những thông tin trong bài viết này.
HP và Dell hiện đang là hãng sản xuất máy tính cá nhân lớn thứ nhất và thứ ba thế giới, chiếm tổng cộng khoảng 40% thị phần toàn cầu. Theo Nikkei, hai hãng này đang dự tính di chuyển khoảng 30% dây chuyển sản xuất laptop của họ ra khỏi Trung Quốc.
Trong khi đó, Microsoft, Google, Amazon, Sony và Nintendo cũng đang xem xét di chuyển một số dây chuyền sản xuất máy chơi game và loa thông minh từ Trung Quốc tới các nước khác trong khu vực Đông Nam Á. Những hãng sản xuất máy tính lớn khác như Lenovo, Acer và ASUS cũng đang xem xét các kế hoạch thay đổi vị trí sản xuất thiết bị.
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung là lý do khiến các hãng công nghệ phải có những kế hoạch ứng phó. Mặc dù Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình đã có thỏa thuận đình chiến tại Hội nghị G20 diễn ra ở Osaka, cuối tuần vừa rồi nhưng theo một số nguồn tin tình hình vẫn còn quá bấp bênh. Ngoài ra, chi phí sản xuất ngày càng gia tăng tại Trung Quốc cũng khiến các hãng chuyên gia công thiết bị phải tính toán đến các phương án thay thế.
Đa số các công ty sẽ cố gắng chuyển dây chuyền sản xuất các thiết bị dành cho thị trường Mỹ ra khỏi Trung Quốc. Tháng trước, Nikkei đưa tin Apple dự tính chuyển khoảng 30% dây chuyền sản xuất smartphone khỏi Trung Quốc. Các dây chuyền sản xuất máy chủ, thiết bị mạng và một số linh kiện điện tử cốt lõi cũng đã được di chuyển theo yêu cầu của các khách hàng Mỹ.
Cuộc "di cư" ồ ạt của các hãng công nghệ toàn cầu sẽ là một cú đánh mạnh vào mảng xuất khẩu thiết bị điện tử của Trung Quốc, thứ thúc đẩy giai đoạn tăng trưởng kéo dài hàng thập kỷ của quốc gia này. Trung Quốc hiện đang là công xưởng sản xuất máy tính và smartphone lớn nhất toàn cầu.
Từ năm 1991 tới 2017, tổng kim ngạch xuất khẩu và nhập khẩu của Trung Quốc trong mảng thiết bị điện tử đã tăng 136 lần, từ hơn 10 tỷ USD lên 1,35 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, nhiều hãng công nghệ đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, đặc biệt là chính sách tăng thuế vào 250 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc nhập khẩu vào Mỹ. Bên cạnh đó, chẳng ai dám khẳng định Mỹ sẽ không tiếp tục tăng thuế với hàng hóa Trung Quốc.
Các hãng chuyên sản xuất, lắp ráp máy chủ như Quanta Computer, Foxconn và Inventec đều đã chuyển một số dây chuyền sản xuất từ Trung Quốc sang Đài Loan, Mexico và Cộng hòa Séc để tránh hàng rào thuế quan cũng như giảm lo ngại của khách hang về vấn đề an ninh quốc gia. "Sau khi hàng rào thuế quan áp vào hàng hóa Trung Quốc có hiệu lực vào ngày 24/9 (2018), chúng tôi bắt đầu sản xuất và vận chuyển máy chủ cho khách từ những nhà máy bên ngoài Trung Quốc", một giám đốc của hãng sản xuất máy chủ Đài Loan chia sẻ.
Việc các dây chuyền sản xuất được di chuyển ra khỏi Trung Quốc sẽ khiến lao động Trung Quốc mất việc làm và nền kinh tế nước này thêm trì trệ. Hiện tại, tốc độ tăng trưởng kinh tế của Trung Quốc đang ở mức thấp nhất kể từ năm 1990 đến nay.
"Mỹ cũng có thể phải chịu một số tác động tiêu cực từ quá trình dịch chuyển dây chuyền sản xuất khi mà sản phẩm có thể đắt hơn", Darson Chiu, một nhà kinh tế tại Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan cho biết. "Nhưng Trung Quốc sẽ chịu thiệt hại lớn hơn bởi nền kinh tế của đất nước này có thể trì trệ hơn nữa và nhiều công nhân sẽ phải tìm việc ở lĩnh vực khác".
HP và Dell, tổng cộng xuất xưởng khoảng 70 triệu laptop trên toàn cầu trong năm ngoái, chủ yếu sản xuất máy tính tại Trùng Khánh và Côn Sơn, Trung Quốc, hai trung tâm sản xuất laptop lớn nhất thế giới. Laptop, với tổng doanh số toàn cầu lên tới hơn 160 triệu chiếc, là thiết bị điện tử tiêu dùng có doanh số lớn thứ 2 toàn cầu, sau smartphone với 1,4 tỷ chiếc.
Nhưng Trùng Khánh, từng là nơi sản xuất 1/3 số laptop xuất xưởng trên toàn cầu, đang dần đánh mất sự hấp dẫn với các công ty như HP và Dell. Một quan chức địa phương chia sẻ với Nikkei rằng HP cắt giảm dự tính sản lượng laptop của hãng trong năm 2019 tại Trùng Khánh xuống dưới 10 triệu chiếc, chỉ bằng gần 1 nửa sản lượng trong 2 năm trước.
"Chi phí sản xuất tại Trung Quốc tăng cao khiến các đơn đặt hàng sụt giảm. Hiện tại, chiến tranh thương mại Mỹ - Trung tiếp tục khiến mọi thứ trở nên tệ hơn", quan chức trên chia sẻ.
HP đã vạch ra kế hoạch di chuyển khoảng 20% đến 30% sản lượng laptop ra bên ngoài Trung Quốc. Công ty này đang xem xét xây dựng chuỗi cung ứng mới ở Thái Lan hoặc Đài Loan. Quá trình di chuyển có thể bắt đầu sớm nhất từ Q3/2019 nhưng cũng có thể thay đổi.
Trong khi đó, Dell đã bắt đầu chạy thử dây chuyền sản xuất laptop ở Đài Loan, Việt Nam và Philippines. Nguồn tin nội bộ chia sẻ rằng Dell sợ những ảnh hưởng tiêu cực từ chiến tranh thương mại nhưng cũng lo ngại vấn đề thiếu hụt nhân lực nhà máy và chi phí gia tăng tại Trung Quốc.
Theo Trendforce, khoảng 47% trong tổng số laptop xuất xưởng của Dell được chuyển về Bắc Mỹ, thị trường lớn nhất của hãng. Trong khi đó, 40% laptop xuất xưởng của HP lên tàu hướng tới thị trường này.
"Trung bình, các hãng công nghệ sẽ dịch chuyển khoảng 30% dây chuyền sản xuất ra khỏi Trung Quốc, tùy thuộc vào mức độ quan trọng của thị trường Mỹ. Tất cả các hãng đều phải đưa ra một kế hoạch cụ thể cho vấn đề này", một giám đốc trong chỗi cung ứng chia sẻ. "Apple là hãng lên kế hoạch cuối cùng và chậm nhất trong khi các hãng khác mau mắn hơn nhiều".
Trong khi đó, Amazon và Nintendo đang xem xét Việt Nam là điểm đến cho dây chuyền sản xuất sách điện tử Kindle, loa thông minh Echo và máy chơi game. Microsoft thì đang để mắt đến Thái Lan cũng như Indonesia.
Cả Acer và ASUS đều xác nhận với Nikkei rằng họ đang nghiên cứu tính khả thi của việc chuyển một số dây chuyền sản xuất ra bên ngoài Trung Quốc. Dell từ chối bình luận về thông tin di chuyển địa điểm sản xuất mà chỉ nói rằng Mỹ và Trung Qốc đang tiếp tục đối thoại để giải quyết các vấn đề tồn đọng và hy vọng sẽ có một thỏa thuận được ký kết.
HP, Google, Microsoft và Amazon chưa có phản hồi về những thông tin trong bài viết này.
Theo Genk
