Phần 2: chất lượng âm thanh giữa Music Server và CD Player
Phần 2: chất lượng âm thanh giữa Music Server và CD Player
Ok, ở phần trước chúng ta đã có dịp trao đổi một số thông tin cơ bản về Music Server. Đó quả là một thiết bị đầy hứa hẹn trong bối cảnh mà các công nghệ kỹ thuật số đã trở nên không tưởng so với trước đây. Tiếp tục với đề tài này, ngày hôm nay tôi sẽ trình bày một số thông tin khá thú vị, liên quan đến chất lượng âm thanh của Music Server - hay cụ thể hơn, đó là so sánh chất lượng âm thanh giữa Music Server so với giải pháp CD Player truyền thống.
1. Chất lượng âm thanh trên Music Server: tốt hơn so với CD Player!
Giá trị của một hệ thống Music Server không chỉ nằm ở việc quản lý thư viện âm nhạc một cách khoa học và mới mẻ, mà thêm vào đó - nó ẩn chứa tiềm năng cung cấp chất lượng âm thanh so với đĩa CD truyền thống.
Ở đây, tôi nói đến chữ tiềm năng có nghĩa là chất lượng tái tạo từ hệ thống Music Server sẽ không hẳn là luôn tốt hơn CD Player. Trong thực tế, để xem xét một thiết bị nào đó, chúng ta sẽ phải đứng ở trên rất nhiều phương diện, bao gồm tầm tiền, thiết bị, hay phối ghép…. mà những thứ này thì muôn hình vạn trạng.
Ok, trở lại với vấn đề chính. Âm thanh được cung cấp từ một ổ đĩa cứng thường tốt hơn so với âm thanh được cung cấp bởi đĩa quang. Hay nói một cách chua chát hơn: với cùng một nền tảng DAC giống nhau, âm thanh được rip từ CD để phát trên Music Server - thường chính xác hơn so với việc phát từ chính CD đó trên CD Player.
Cái này cũng giống như hồi chúng ta đi học, thằng chép bài đôi khi lại có điểm cao hơn so với thằng cho chép bài.
Thật là chua chát và bất công! Nhưng tại sao điều đó lại xảy ra? Tại sao một bản sao lại có thể mang đến âm thanh tốt hơn so với một bản gốc?
Đó là một câu hỏi hóc búa trên phương diện triết học, tuy nhiên, ở góc độ kỹ thuật, mọi thứ thật giản đơn.
2. Lý do thứ nhất: kiến trúc vật lý
Trong quá trình xử lý tín hiệu trên CD Player, tia laser sẽ đọc dữ liệu trên đĩa quang đang quay với tốc độ từ 200 đến 500 RPM (vòng mỗi phút), và cùng lúc đó nó phải thực hiện công việc hiệu chỉnh lỗi (error correction) trên dữ liệu truyền qua. Hệ thống quang học chỉ cung cấp một đường ra cho tín hiệu đúng. Thêm vào đó, clock kiểm soát DAC bao giờ cũng bị ảnh hưởng bởi clock điều khiển cơ cấu quay.
Hầu hết các thiết kế của CD transport và DAC hiện nay đều trang bị Master Clock cho CD Player và Slave Clock cho DAC. Điều tồi tệ là việc triệt tiêu Jitter khi Master Clock là CD Player sẽ trở nên vô cùng khó khăn so với khi Master Clock là DAC. (Thông thường, trong các studio thu âm, DAC luôn được sử dụng với Master Clock đặt ngay cạnh chip xử lý tín hiệu)
Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu chuyện gì sẽ xảy ra trên Music Server.
Đầu tiên, phần mềm rip đĩa sẽ cố gắng đọc lại nhiều lần nếu lỗi được phát hiện trong quá trình rip, việc nhận dữ liệu chỉ xảy ra khi tín hiệu là đúng. Những dữ liệu này được lưu lại trên ổ cứng và được đối xử giống như bất kỳ tập tin nào ở trên máy tính.
Việc đọc dữ liệu từ ổ cứng của Music Server là một công việc vô cùng nhẹ nhàng, đặc biệt là so với những thách thức trong việc sử dụng tia laser để dò tìm tín hiệu một cách chính xác trên đĩa quang - đang quay cuồng, lắc lư và tiềm ẩn tâm sai cao.
Thêm vào đó, có nhiều bằng chứng cho thấy chất lượng của đĩa CD thường ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố, bao gồm cả cấu trúc pit (lỗ) và land (gồ) dùng để mã hóa dữ liệu âm thanh. Tất nhiên,những thứ này không hề xuất hiện trên ổ đĩa cứng (HDD hay SDD).
Trong thực tế, tác giả Robert Harley từng chia sẻ cuốn “The Complete Guide to High-End Audio” về chất lượng âm thanh trên các CD transport cao cấp nhất với những Music Server được trang bị DAC và cáp tín hiệu digital tương đương. Theo đó, trước tiên ông rip đĩa CD và chuyển dữ liệu vào hệ thống Music Server. Sau đó lấy chính CD đó cho vào đầu đĩa và so sánh trên 2 hệ thống.
Âm thanh từ hệ thống Music Server nghe mượt mà hơn ở dải cao, và các chi tiết cũng được tái tạo một cách tinh tế hơn. Âm hình cũng được cải thiện khi âm thanh được phát ra từ server - không gian mở rộng, hình rõ hơn, độ sâu được cải thiện, và âm thanh tổng thể từ các nhạc cụ trở nên thuyết phục hơn.
Tóm lại, tất cả những gì mà tôi trình bày trong câu chuyên thứ nhất đều muốn ám chỉ rằng - nếu chuyển tín hiệu từ đĩa CD lên Music Server, bạn có thể cải thiện được âm thanh theo hướng tích cực hơn.
3. Lý do thứ hai: kiến trúc kỹ thuật số
Câu chuyện thứ hai sẽ mang âm hưởng và màu sắc của tương lai. Ở đó, bạn có thể tiếp cận được với những tín hiệu có độ phân giải cao nhất.
Hiện nay, các file nhạc có độ phân giải cao khá phổ biến trên internet, hay thậm chí là từ các tập tin WAV được lưu trữ trên đĩa DVD. Chưa biết chất lượng âm thanh như thế nào, nhưng 44.1kHz tần số lấy mẫu và 16-bit lượng tử được sử dụng trong định dạng CD hàng chục năm qua đã bắt đầu trở nên hạn chế và lạc hậu. Các công nghệ đương thời cho phép chúng ta có thể nhận được tần số lấy mẫu nhanh hơn (88.2kHz, 96kHz, 176.4kHz, 192kHz) với không gian bit lớn hơn (20 hay 24 bit), hứa hẹn sẽ cải thiện chất lượng âm thanh đáng kể so với tiêu chuẩn CD trước đó.
Việc kết hợp giữa hệ thống Music Server, DAC chất lượng cao và nguồn dữ liệu đúng độ phân giải là một trong những “điểm ngọt” hoàn hảo nhất hiện nay của thiết bị phát. Trong thực tế, âm thanh độ phân giải cao có độ trung thành tín hiệu cao hơn hẳn so với CD.
Trong một bài viết trên The Absolute Sound (phát hành vào tháng Giêng năm 2009), tác giả Robert Harley đã… có thể gọi là được giác ngộ sau khi nghe một số bản nhạc của Keith Johnsonrecorded, vốn được mã hóa theo chuẩn Reference Recordings HRx, ở độ phân giải 176.4kHz/24-bit.
HRx là tên định dạng file WAV độ phân giải cao được phát hành trên đĩa DVD của Reference Recordings. Trong quá trình thưởng thức, Robert Harley đã tách các file nhạc này để chép vào hệ thống Music Server của ông.
“Tôi rất ngưỡng mộ dàn orchestral của Keith Johnson trên đĩa CD, với dải động lớn, âm sắc trong trẻo và... ở độ phân giải thấp. Tuy nhiên, khi lần đầu tiên nghe những giai điệu quen thuộc này trên độ phân giải cao, có cảm giác như một luồng gió đã thổi qua tâm hồn. Có nhiều thông tin hơn từ các tín hiệu ở độ phân giải cao, mà về cơ bản thì chúng đã thay đổi hoàn toàn trải nghiệm âm nhạc của tôi. Nguồn nhạc HRx có nhiều chi tiết hơn ở vùng thấp, dải động lớn hơn, âm hình dựng lên thực tế hơn và âm trường biểu hiện đầy đủ hơn….” - Robert Harley chia sẻ.
4. Hãy cảnh giác khi dowload định dạng âm thanh có độ phân giải cao
Một trong những công việc mà loài người thực hiện xuất sắc nhất chính là - chạy theo phong trào.
Hiện nay, chúng ta nhận được các album độ phân giải cao hơn, và thật tệ là mọi thứ giống như mật ngọt, khiến nhiều audiophile không thể chối từ. Tuy nhiên, vấn đề nghiêm trọng ở đây là - trong khi các album high-resolution cung cấp chất lượng âm thanh một cách ngoạn mục, thì vẫn tồn tại rất nhiều những thứ âm thanh có độ phân giải cao nhưng chất lượng chỉ ở mức tầm thường.
Đầu tiên, phải thừa nhận rằng 96kHz/24-bit thực sự là tiêu chuẩn của âm thanh chất lượng cao. Tuy nhiên, trong nhiều trường hợp nó chỉ là kết quả của việc upconvert từ tín hiệu 44.1kHz/16-bit lên mà thôi.
Thêm vào đó, một số album đã được upconvert ngay từ trước khi nó được phát hành. Điển hình như những bản ghi âm thuộc thập niên 80 và 90, vốn được thu dựa trên các thiết bị có tần số lấy mẫu chỉ 48kHz, và khiến cho thứ âm thanh 96kHz mà người dùng tải về trở nên hoàn toàn vô nghĩa.
Tất nhiên, người dùng có quyền được biết và lựa chọn “nguồn gốc” các tập tin có độ phân giải cao đúng nghĩa. Nhưng vấn đề là không phải ai cũng có đầy đủ thiết bị hỗ trợ để làm điều đó. Trong trường hợp này, bạn chỉ có thể down nhạc từ các nguồn uy tín, hoặc lựa chọn các album có nguồn gốc từ HDTracks.com, AIXRecords.com, hay bất kỳ trang web cung cấp nổi tiếng tương tự nào đó.
Ngoài ra, một vấn đề không nhỏ khác thường được biết đến dưới cái tên “
chiến tranh âm lượng”. Ở đó, các bản ghi âm được xào nấu và hiệu chỉnh để mức âm lượng trở nên lớn hơn. Tuy nhiên, sự can thiệp này lại khiến cho dải động của bản nhạc bị thu hẹp, và khiến cho trải nghiệm âm nhạc của bạn bị tàn phá một cách không thương tiếc.
Thật không may, hầu như tất cả các CD hiện nay đều được nén một cách quá đáng, và tất nhiên, định dạng có độ phân giải cao cũng là nạn nhân trong đó. Về phương diện lý thuyết, âm thanh có độ phân giải cao tốt hơn so với đĩa CD, tuy nhiên, rất nhiều lý do để không chắc chắn rằng thứ âm nhạc mà bạn nhận được là một sản phẩm đích thực.
Và thiết bị NAS chuyên dụng thì các bác có dùng loại nào thì chia sẽ thêm hiệu năng ( tốc độ đọc/ghi , chạy có nóng, ồn .v.v.. ) để cùng tham khảo nhé, em đang lăn tăn phần setup NAS lắm
