Ðề: Frozen 3D (2013) - Lòng người băng giá
Sẵn nói về chuyện Việt hoá và việc Disney bản địa hoá phim này ở các thị trường quốc tế nên Monk cũng có tìm hiểu và có vài phát hiện sau.
Về tựa phim: Rất nhiều ý kiến không đồng tình với chuyện dịch tựa phim, cái này gần như cãi nhau từ tận 2007, thời điểm các rạp chiếu và phim Mỹ nhập về VN ồ ạt. Tuy nhiên, nếu việc dịch tựa phim là sai nguyên tắc, vi phạm bản quyền, xúc phạm tác phẩm... thì có lẽ các nhà nhập phim VN đã bị kiện, phạt tiền và cấm nhập phim từ rất lâu rồi. Thế nhưng, họ vẫn nhập phim đều đều, và mỗi ngày tựa phim gốc bị "chế biến" tùm lum đến nỗi không còn là dịch tựa nữa, mà là CHẾ TỰA PHIM luôn. Sự việc kéo dài hơn 6 năm, lẽ nào các hãng phim Hollywood không biết? Điều đó chứng tỏ các hãng phim Hollywood chấp nhận việc này, và họ không quá khắt khe về yêu cầu đặt tựa phim khi phát hành tại bản địa của phía đối tác, chung quy cũng chỉ vì chữ TIỀN.
Nếu đặt tựa câu khách, dễ hiểu thì tất nhiên khán giả sẽ dễ dàng bỏ tiền mua vé xem bộ phim đó hơn, càng đông khách xem thì doanh thu tăng, doanh thu tăng thì % ăn chia giữa nhà nhập phim VN và hãng phim nước ngoài tăng => Các hãng phim Hollywood có lợi và thu được tiền, nên họ chấp nhận việc này.
Nhưng ngoài nguyên nhân đó ra, các đơn vị nước ngoài họ cũng hiểu một vấn đề đó là yếu tố văn hoá của địa phương, bởi vậy họ thừa hiểu với tựa phim gốc đó, nếu giữ nguyên khi phát hành, có khi sẽ gây khó hiểu, phản cảm hay tạo phản ứng ngược nên họ chấp nhận luôn nếu phía đối tác dịch lại tựa phim sao cho phù hợp với văn hoá khán giả bản địa.
Chỉ xét trên phim Frozen này. Ở mỗi quốc gia mà phim được phát hành, hầu như tựa phim đều được đặt lại. Cụ thể:
- Vương quốc Băng giá (Ý, Bulgaria, Romania, Thổ Nhĩ Kỳ, Slovenia, Serbia, Ba lan, Bồ Đào Nha, Tây Ban Nha...)
- Chuyến phiêu lưu băng giá (Phần Lan, Brazil, Chile,...)
- Bà Chúa tuyết (Pháp, Đức). Riêng Malaysia thì thêm chữ "Anna và Nữ hoàng băng giá".
Chỉ có Đan mạch, Na Uy, Thuỵ Điển là giữ nguyên chữ Frost.
Dựa trên cái tựa bản địa hoá của mỗi quốc gia, ta cũng thấy được đặc điểm khán giả ở nơi đó thế nào. Pháp, Đức thì chọn cái tựa gần gũi với văn chương cổ tích. Mấy nước Brazil, Chile thì chọn cái tựa câu khách hơn như "Phiêu lưu" để dụ con nít. Malaysia thì sợ cái tựa nặng nề quá hay sao mà nhét thêm cái từ Anna cho nó nữ tính.
Rất ít nước dám để nguyên cái chữ Frozen vì nó khó mà thu hút trẻ em và người lớn.
Bởi vậy, cho dù chúng ta có chửi rủa thế nào đi chăng nữa, công cuộc CHẾ TỰA PHIM (chứ không phải Việt hoá) sẽ vẫn còn tiếp tục, bởi vì mục tiêu cuối cùng đó là CÂU KHÁCH. Và nếu không có khách, thì rạp ế, mất hợp đồng nhập phim, và khán giả trở về thời xem đĩa lậu.
Vấn đề là cái nghệ thuật, cái tâm huyết để đặt tựa phim bản địa hay, không xa rời nghĩa gốc tiếng Anh, nhưng vẫn dễ hiểu và thu hút khán giả thì không phải ai cũng làm được.
Về lồng tiếng: Vừa rồi Monk xem phim Free Birds trong 1 rạp chiếu... toàn con nít. Do phim không có lồng tiếng nên Monk bất đắc dĩ phải ngồi nghe các bậc phụ huynh... lồng tiếng cho con (đọc phụ đề mà rất diễn cảm nữa đó nha ,lên giọng, xuống giọng, gằn giọng, nhái giọng). Và khi phụ huynh mệt quá, đọc không nổi nữa, là tụi nhỏ bắt đầu đứng dậy, đòi về, hoặc bắt bố mẹ đọc tiếp. Lúc đó, Monk có nghe 2 chị lên tiếng chửi "Phim gì mà không lồng tiếng sao con nít nó hiểu? Vậy cũng bán vé nữa" do không chịu nổi sự ồn ào của mấy đứa nhỏ đang lao nhao vì không hiểu phim đang nói gì cả.
Từ đây có thể thấy đúng là 9 người 10 ý. Một mặt, khán giả phản đối lồng tiếng phim vì làm giảm chất lượng nguyên tác, mặt khác thì cũng chính khán giả (ở đây là phụ huynh) phản đối nhà rạp không chịu lồng tiếng phim cho con họ xem, dẫn đến cảnh tốn tiền mua vé vào xem mà cả nhà ai cũng bực bội (vì con cái xem phim không hiểu thì quấy khóc, bố mẹ ngồi đọc phụ đề mỏi mồm cũng nản).
Không chỉ riêng VN, mà hầu như các quốc gia trên thế giới khi phát hành phim hoạt hình, họ đều lồng tiếng. Vì khách hàng mục tiêu của họ chính là khán giả nhí và các phụ huynh, đối tượng sẽ chi tiền không nhỏ cho bộ phim mà họ phát hành.
Với phim Frozen này, Disney mở cửa cho các nhà nhập phim tha hồ Việt hoá, chế biến lời thoại sao cho nó vui và hấp dẫn khán giả nhất (các hãng phim khác cũng cho phép điều này, nên cái phim Hotel Transylvania mới có Đàm Vĩnh Hưng trong câu thoại tiếng Việt). Thậm chí 2 vai nữ chính cũng yêu cầu phải là ca sĩ lồng tiếng vì hát suốt phim.
Chính vì vậy, mà trên IMDB, các fan của Frozen đang tập họp các phiên bản ca khúc LET IT GO của ca sĩ các nước được mời lồng tiếng cho phim này hát, và chọn ra ca khúc có phần chuyển ngữ lời hát sát nghĩa nhất với tiếng Anh, và ca sĩ bản địa hát hay nhất. Hiện nay, Disney của từng khu vực đã upload từng phiên bản ca khúc này của mỗi nước lên cho khán giả thưởng thức. Malaysia thì cho ca sĩ dựng video clip riêng để quảng bá.
Còn phía VN, không biết có phải ca sĩ hát quá hay hay không mà vẫn chưa tung clip để bè bạn thế giới được so sánh phiên bản LET IT GO version VN với các nước. Monk chỉ biết 1 điều là nghe xong bài hát tiếng Việt mà Monk không hiểu gì hết, vì phát âm chẳng rõ ràng, nên đoạn điệp khúc LET IT GO cũng không nhớ là phía VN khi dịch ra là gì. Có phải là "HÃY RA ĐI" hay không nữa? (nhớ mang máng, không chắc chắn). Có gì ai đi xem bản lồng tiếng thì xác nhận giùm nhé!
Nhưng dù thế nào thì các hãng phim vẫn mở rộng việc bản địa hoá, lồng tiếng cho phim của họ, với mục tiêu tiếp cận với thế hệ nhỏ tuổi. Bởi vậy, cho dù mọi người có lên facebook của Megastar để spam, phản đối, chửi... về phiên bản lồng tiếng thì cũng vô ích, họ vẫn sẽ thực hiện lồng tiếng (nếu vẫn còn tiền). Chừng nào bản lồng tiếng chiếu mà không ai xem, hoặc họ hết tiền để nhập phim hoạt hình Mỹ, thì lúc đó VN mới không còn bản lồng tiếng Việt nữa.
Nhưng tóm lại, với phim này, Monk khuyên KHÔNG NÊN XEM BẢN LỒNG TIẾNG, trừ phi dẫn theo con cái, cháu chắt, hoặc muốn xem 3D mà không phải đọc phụ đề, hay muốn nghe lồng tiếng để mắt còn... để ý chỗ khác. Vì ngoại trừ THÁI HOÀ lồng tiếng khá vui, các vai khác khá chán, đặc biệt là phần hát, không nghe rõ ca sĩ hát gì cả.
Thật ra, Monk cũng không thích diễn viên lồng tiếng phiên bản Mỹ, vì giọng quá già so với độ tuổi 18 của nhân vật. Nói chung đây là phim mà Monk không hài lòng về âm nhạc và phần lồng tiếng của diễn viên phiên bản Mỹ. Bù lại kịch bản quá hay nhưng vẫn gây tranh cãi.
Tranh cãi là gì thì các bạn xem sẽ hiểu, và MOnk sẽ bàn tiếp vào tuần sau, vì bây giờ mà bàn thì SPOIL tè le hết.