Angus_Bert
Film critic
Sắp hết năm rồi, cũng chỉ còn ngày mai nữa là chúng ta chuẩn bị sang một năm mới. Giờ là lúc để ôn lại những thứ đã trải qua trong 365 ngày đã qua. Cứ lấn cấn mãi không biết có nên viết bài này hay không, nhưng suy nghĩ một hồi thì tâm niệm trong đầu - viết để năm sau tốt đẹp hơn. Vậy nên chém thôi.
Phải nói là chưa năm nào mà mình thấy phim ảnh nước nhà lại sôi động như năm nay. Có thể nhiều người sẽ nói rằng mấy năm trước tui thấy vui hơn, nhưng đối với riêng mình 2013 đánh dấu khá nhiều sự thay đổi của nền điện ảnh Việt Nam - tốt xấu đều có cả. Một năm vui buồn cũng lẫn lộn. Vậy trong những ngày cuối năm này, thử điểm lại xem phim ảnh nhà ta đã làm được gì mất được gì nhé.
Những niềm vui khó tả...
Sự góp mặt nhiều hơn
Hơn chục năm làm quen với rạp chiếu bóng Sài Gòn, nhưng phải nói chưa năm nào các phòng vé Việt Nam lại nhộn nhịp với phim cây nhà lá vườn đến thế. Nếu như trước đây phim Việt chỉ dám ra mắt vào dịp Tết mới mong cạnh tranh nổi phim Ngoại thì giờ nó đã phủ sóng gần như cả năm. Thử nhìn xem ba mùa phim lớn nhất có khi nào thiếu vắng phim Việt Nam không?
Điều này cũng có nghĩa là nhà sản xuất trong nước cũng đã bắt đầu sống được với cái nghề của họ một cách đều đặn. Và cũng có nghĩa rằng khán giả đang dần chấp nhận và quen thuộc với món ăn quê hương. Đó là niềm vui thứ nhất.
Phim được bàn tán nhiều hơn
Và càng mừng hơn, khi những bộ phim Việt Nam kia ra mắt không hề trong im lặng. Cũng chưa năm nào trên các mặt báo, hay mạng xã hội, hay ngoài vỉa hè mà chủ đề về phim Việt Nam lại nóng hổi đến như thế. Từ dịp Tết với bom tấn 'Mỹ Nhân Kế' cho đến giữa năm với 'Bụi Đời Chợ Lớn' và 'Lửa Phật' và cuối năm với cú hit 'Tèo Em'.
Mặc dù một số trong những bộ phim kia được bàn tán theo hướng tiêu cực nhiều hơn tích cực, nhưng một điều đáng trân trọng rằng dân mình đã nói nhiều hơn đến điện ảnh nước nhà. Dù cho không ít những lời bàn tán ấy là chửi Cục này cục nọ, ông này bà kia, hay phim nhảm phim điêu, nhưng dường như phim VN đã là một cách gì đó rất gần gũi, rất nóng hổi sốt dính với xã hội bây giờ. Khác với ngày trước, mỗi khi nghe đến phim VN đa phần đều chỉ để lại lời dè bỉu và gần như không quan tâm.
'Mỹ Nhân Kế' là một hit cho phim VN đầu năm 2013
Doanh thu lập kỉ lục
Ấy bởi thế, nên hầu như tất cả những bộ phim được bàn luận rôm rả ấy đều mang lại nụ cười mãn nguyện cho nhà sản xuất. Không một lời nào có thể diễn tả hơn cảm giác tự hào khi phim ảnh Việt Nam giờ đây lại cạnh tranh sòng phẳng với phim Ngoại đến thế. Thậm chí, chúng còn vượt trên cả doanh thu phim ngoại.
Thử tổng kết lại xem có đúng thế không? 'Mỹ Nhân Kế' ra mắt dịp Tết mà thu về đến hơn 52 tỉ đồng tiền vé chỉ sau bốn tuần, sau đó thì đi công chiếu tại Mỹ. Cùng thời điểm đó, 'Nhà có Năm nàng tiên' cũng kiếm được hơn 51.4 tỉ, thậm chí phim còn được cắt xén ra nhiều phần để chiếu trên truyền hình.
Nhưng tất cũng không thể nào bằng hiện tượng 'Tèo Em' mới đây. Chỉ sau ba ngày công chiếu mà nó đã kiếm về cho Charlie Nguyễn đến hơn 15 tỉ, vượt luôn cả kỉ lục 'Iron Man 3' ra mắt hồi hè. Các rạp phim liên tục cháy vé và thực sự chưa có bộ phim nào lại có sức nóng đến như thế trong hơn 10 năm xem phim rạp của mình.
Tất nhiên bên cạnh những cái tên mỹ miều này vẫn có những dự án khép lại với khoảng lỗ nặng cho nhà sản xuất, nhưng nhìn chung lại năm 2013 này vẫn là một năm thành công khó tin của nền điện ảnh Việt Nam về mặt doanh thu. Bởi thế mới thấy rằng thực sự khán giả nước nhà không phải không thích xem phim Việt. Chỉ cần khiến họ quan tâm và yêu mến, thì thành quả đáp lại sẽ là những quả ngọt xứng đáng cho những nhà làm phim.
Và những cố gắng đáng ghi nhận
Niềm vui cuối cùng khi điểm lại nền điện ảnh Việt Nam năm 2013 chính là những cố gắng của những nhà làm phim trong thời gian vừa qua. Khi mà thế giới vẫn đang tiến lên từng ngày bằng những bộ phim tuyệt hảo của họ thì phim ảnh nước nhà cũng có những bước đi đáng kể cần được ghi nhận.
Dù cho nếu so sánh với 'Dòng Máu Anh Hùng' hay 'Thiên Mệnh Anh Hùng' thì 'Mỹ Nhân Kế' chả bằng một góc, nhưng không vì thế mà chúng ta phủ nhận hoàn toàn những cố gắng mà ekip làm phim đã nỗ lực. Trong thời buổi phim hài chiếm thế thượng phong thì một bộ phim cổ trang võ thuật kinh phí lớn như 'Mỹ Nhân Kế' lại là một điểm sáng lạ lùng. Ít nhất thì người ta cũng thấy được những nhà làm phim Việt đủ khả năng để sản xuất thể loại cổ trang một cách đàng hoàng, và cũng từ đó rút ra được vô số những bài học về cách sản xuất một bộ phim cho nghiêm chỉnh.
'Lửa Phật của Dustin Nguyễn sinh ra không hợp thời
Nhưng đôi khi nghiêm chỉnh và đàng hoàng lại không đem đến kết quả như mong đợi. Đó là số phận của 'Lửa Phật'. Một bộ phim tốn nhiều năm ấm ủ của Dustin Nguyễn, tốn không biết bao nhiêu chi phí và cả công sức, nhưng thật sự lại không được công chúng đón nhận một cách nồng nhiệt. Giờ đây khi nhìn lại chỉ có một từ 'Tiếc' dành cho bộ phim. Đơn giản là nó không hợp thời, hợp với thị hiếu của khán giả khi ra mắt. Thật sự trong tổng thể phim ảnh Việt Nam 2013 thì 'Lửa Phật' nổi lên như một bộ phim có phong cách làm phim nghiêm túc nhất (đúng chuẩn 2013) và cũng đầy tham vọng nhất. Giá như anh Dustin Nguyễn biết lắng nghe hơn, biết cảm nhận thị hiếu của dân VN hơn thì chắc 'Lửa Phật' đã không thiêu đốt anh đến thế. Nhưng chính nó cũng thắp lên một niềm hi vọng cho những ai muốn tin vào một tương lai, nơi mà nền điện ảnh Việt Nam đầy ắp những tác phẩm chất lượng như thế.
Cùng chung với 'Lửa Phật' còn có một ngôi sao lé loi vội vàng khác, đó là 'Đường Đua'. Tuy chỉ công chiếu tại rạp duy nhất một tuần, và lỗ cực nặng, nhưng tác phẩm này lại là thứ có nội dung chất lượng nhất mà mình tìm thấy năm vừa qua. Thực sự kịch bản của bộ phim rất khá, thậm chí là hay và táo bạo, nhưng cũng vẫn một chữ 'Tiếc' khi nó không được thời đại nhìn nhận một cách đúng mực. Không một chiến dịch Pr rầm rộ nào để quảng bá, không một ai biết đến sự xuất hiện của nó, bởi thế nên 'Đường Đua' cũng nhanh chóng nhận thất bại trong thời buổi thiên hạ đảo điên này. Quá tiếc cho những cái tâm muốn làm phim nghiêm chỉnh như Hồng Ánh.
'Đường Đua' có nội dung rất khá
Không nhắc đến 'Bụi Đời Chợ Lớn' thì quả thật là một thiếu sót. Dù không phủ nhận tính bạo lực của nó (cá nhân thấy thế thôi) nhưng vẫn phải công nhận rằng đây là bộ phim 'Đáng Tiếc' nhất năm 2013. Johny Trí Nguyễn và Charlie Nguyễn từ trước đến nay luôn là cái tên đảm bảo cho một bộ phim chất lượng. Họ không hề làm khán giả thất vọng với dự án này. Kể từ sau 'Dòng Máu Anh Hùng' thì đây là bộ phim võ thuật đáng quan tâm nhất của nền điện ảnh Việt Nam. Tuy chỉ có thể xem qua bản leak cắt thô, nhưng người ta vẫn có thể cảm nhận được sự khác biệt chất lượng của phim Charlie làm so với các đạo diễn khác. Nhưng cũng như một tay to trong diễn đàn này đã nói, 'họ quá tự tin khi thừa thắng xông lên với bộ phim này để chuốc lấy thất bại'. Có thể Cục Điện ảnh quá bảo thủ và già nua, nhưng tiên trách kỉ hậu trách nhân, Charlie và Johny vẫn nên tự trách mình đã sản xuất ra một bộ phim khi nó chưa sẵn sàng để ra mắt tại một đất nước như Việt Nam.
...Cùng những tiếng thở dài
Bên cạnh những niềm vui cho sự phát triển của nền phim ảnh nước nhà năm nay, cũng không thể phủ nhận rằng chúng ta còn quá nhiều việc phải làm để thoát khỏi cái ao làng nông cạn này.
Sự thụt lùi về chuyên môn
Dù cho có những điểm sáng như 'Mỹ Nhân Kế', 'Lửa Phật', 'Bụi Đời Chợ Lớn' hay 'Đường Đua' thì vẫn phải nhận xét rằng năm 2013 chứng kiến một sự thụt lùi về mặt chuyên môn của các nhà làm phim Việt Nam. Đơn giản là vì không có một tác phẩm nào có thể gây được tiếng vang lớn về mặt chuyên môn như những năm trước đó. Nếu như năm 2012 nổi bật lên với 'Scandal' và 'Thiên Mênh Anh Hùng' của Victor Vũ, hay ít nổi tiếng hơn là 'Lấy Chồng Người Ta' của Lưu Huỳnh thì năm 2013 này khó có thể tìm ra một cái tên xứng đáng với những bộ phim kia.
'Lửa Phật' tuy có chất lượng khá ổn nhưng vẫn để lại quá nhiều thiếu sót trong khâu ý tưởng và kịch bản, 'Mỹ Nhân Kế' cũng tương tự như vậy hay không nói là tệ hơn. Và cả hai bộ phim nếu xét ra đều không đạt được cái gọi là chất lượng làm phim như 'Thiên Mệnh Anh Hùng' - vốn cũng tồn tại không ít vấn đề, nhưng vẫn cho thấy một bộ phim dã sử xuất sắc nhất của điện ảnh Việt Nam.
'Đường Đua' tuy mình đánh giá là có nội dung ổn nhất trong các phim năm nay, nhưng thật sự để so ra nó vẫn còn nhiều thứ phải khắc phục. Sự lồng ghép rất không liên quan giữa các câu chuyện trong phim với nhau khiến nó trở nên hổ lốn. Hay một bộ phim khác là 'Cát Nóng' của Lê Hoàng, có mang tính nghệ thuật nhất nhưng lại rất ngô nghê, thậm chí nhiều người còn đánh giá nó khá nhảm sh*t với câu chuyện về một cô bé có tình yêu với một loài bò sát. Có thể là một phép so sánh vô cùng khập khiễng, nhưng đặt cạnh 'Lấy Chồng Người Ta' - một bộ phim có nội dung hay đến ảm ảnh người xem thì 'Đường Đua' và 'Cát Nóng' chẳng khác gì phim do sinh viên tập sự làm. (Mấy thể loại này khác nhau, nhưng mà xét đến chất lượng chuyên môn làm phim nhé)
Và nếu so sánh với 'Scandal', e rằng không có bộ phim nào của năm 2013 có thể ngang hàng.
Nhưng có một sự thụt lùi mà không nhiều người có thể cảm nhận, đó là anh em Charlie và Johny Trí Nguyễn với bộ phim 'Tèo Em'. Vâng chắc cũng nhiều người sẽ tru tréo thằng thớt này biết cứt gì mà dám nói như thế, biết phim này đang cháy vé hay không, nhưng xin hãy nhìn vào sự thật: Chất lượng chuyên môn của 'Tèo Em' so với 'Long Ruồi' hay 'Cưới Ngay Kẻo Lỡ' và 'Để Mai Tính' thì đó là một sự thụt lùi. Vẫn là những bộ phim hài, vẫn là những màn tiếu lâm chọc cười khán giả và cái duyên chính của Thái Hòa, nhưng tác phẩm mới của Charlie Nguyễn để lại sự nhạt nhòa nhiều hơn, người ghét kẻ chê cũng không ít, đông hơn trước đây nhiều. Bản thân mình cũng đã từng rất thích những phim hài kể trên của đạo diễn Việt Kiều này, nhưng đến 'Tèo Em' thì đơn giản cảm thấy nó không dành cho mình, chỉ là không hiểu tại sao khán giả có thể cười khi nhìn thấy màn Trí Nguyễn đi ỉa, và khe mông của Thái Hòa.
Sự thống trị của phim hài nhảm
Một sự thực không thể chối cãi là phim hài nhảm vẫn đang là thứ thành công nhất trong nền điện ảnh Việt Nam. Một thể loại phim dễ làm, dễ ăn vẫn đang dần giết chết những nỗ lực cho ra đời những tác phẩm chất lượng của những người có tâm huyết. Thử nhìn lại xem top những bộ phim có doanh thu cao nhất là những phim thể loại gì xem. Đó có phải là phim hài nhảm hay không?
Điểm danh thử xem: Có 'Iu Em, Anh Dzám Hok', 'Nhà có Năm Nàng Tiên', 'Bay vào Cõi mộng', 'Tía ơi', 'Đại Náo Học Đường',...
'Nhà có Năm nàng tiên' là tiêu biểu nhất cho sự thống trị của thể loại hài nhảm trong nền điện ảnh Việt Nam năm vừa qua. Nội dung nhạt nhòa, cùng những cảnh quay cẩu thả nhưng lại có sự góp mặt của nhiều diễn viên hài - đặc biệt là cái duyên của Hoài Linh. Vâng, dù cho nhiều người có vùi dập tơi bời nó là phim hài nhảm, là thể loại video hài kịch ghép lại chiếu ở rạp phim, thì 'Nhà có Năm nàng tiên' kiếm về phây phây hơn 50 chục tỉ tròn cho nhà sản xuất. Thử hỏi năm nay có phim nào nghiêm túc mà kiếm được từng ấy ngoài 'Mỹ Nhân Kế' ra không? Ấy mà cũng đừng nhắc cái tên 'Tèo Em' ra.
Hãy công bằng trong nhìn nhận đi, 'Tèo Em' cũng là một phim hài nhảm. Nhưng chỉ khác với 'Năm nàng tiên' là nó có Thái Hòa và Johny Trí Nguyễn đóng, nghĩa là được đóng mác 'hài cao cấp'. Điều đó cũng chẳng lấp liếm được rằng đây là một thể loại hài nhảm, với một nội dung quá đơn giản cùng những màn hài cù léc khán giả hết mức có thể. Tất nhiên trong chừng mực nào đó nó đã thành công rực rỡ, bán cháy cả phòng vé mà nhiều bộ phim nghiêm túc khác phải thèm nhỏ dãi. Nhưng sự thật thì vẫn thế, và mình cũng chỉ đánh giá nó như một vở hài của Vân Sơn không hơn không kém.
Thị hiếu của khán giả Việt Nam
Tất cả những thứ ở trên chắc chắn sẽ không có nếu như nguyên nhân lớn nhất không xảy ra - Thị hiếu thấp kém của khán giả Việt Nam. Nói ra có thể khiến nhiều người xù lông lên, và đáp trả với những lời chửi bới hay câu nói kinh điển "Xem phim để ủng hộ điện ảnh nước nhà", nhưng hãy nhìn vào sự thật, gu thẩm mĩ của chúng ta còn quá tồi.
Sẽ không có những thể loại như 'Hello Cô Ba', 'Đại Náo Học Đường' hay 'Nhà có Năm nàng tiên' nếu như không có ai đi xem những bộ phim ấy. Rất tiếc, số lượng ấy vẫn quá đông và nguy hiểm. Tâm lí xem phim của chúng ta vẫn thế, thích những phim giải trí vui vui, đặc biệt là hài cười nhiều cho đã. Điều ấy không sai, nhưng tai hại nhất là câu nói 'Đi coi phim hài thì cười nhiều là được rồi, sao còn đòi nội dung sâu sắc nữa thế?" Vâng, chính cái câu ấy đang giết chết nền điện ảnh Việt Nam từng ngày một.
Chúng ta đòi hỏi nhà làm phim Việt Nam phải làm ra được những tác phẩm có kĩ xảo như Hollywood, nội dung như phim Hàn hay hấp dẫn như phim Thái, nhưng lại không hiểu rằng nhà làm phim đã cố gắng hết trong có thể rồi. Trớ trêu là ngược lại với phim hài, những bộ phim cù léc được càng nhiều khán giả lại càng được yêu thích, bất chấp nội dung nó rẻ tiền đến thế nào. Vẫn cứ tâm lí cười nhiều là đi coi nên chúng ta vẫn đang chịu sự thống trị của phim hài, hay những bộ phim nhảm Lờ khác. Có đúng hay không? Chính khán giả Việt Nam đang tự đóng đinh cho nền điện ảnh họ chọn.
'Ai cho tao làm người lương thiện?'
Những Dustin Nguyễn, Charlie Nguyễn, Johny Trí Nguyễn hay Victor Vũ cũng chỉ là người, nghĩa là họ cần ăn và sống. Làm sao họ có thể tồn tại để cho ra những bộ phim chất lượng khi mà chúng không được khán giả đón nhận, mà thay vào đó là những bộ phim hài nhảm. Minh chứng rất rõ ràng thôi, sau cái chết của 'Bụi Đời Chợ Lớn' chúng ta có gì, phim hài 'Tèo Em' với lời bộc bạch rất cay đắng của nhà làm phim: "Làm phim hài thôi cho đỡ nhức đầu mà lại nhiều tiền'. Thật là quá đau!
Có thể sau khi bước ra rạp khỏi rạp bạn mãn nguyện với số tiền đã bỏ ra cho một bộ phim hài đấy, nhưng hãy thử nghĩ thêm một chút đi, đọng lại những gì sau những tràng cười vô thưởng vô phạt ấy. Có phải chúng ta đang tự mâu thuẫn với chính bản thân hay không, khi luôn mồm chê phim Việt Nam thế này thế nọ, nhưng lại tự dễ dãi tìm đến những bộ phim rẻ tiền? Hãy tự hỏi lại chính mình điều đó. Và có lẽ nào, chính vì thế nên mãi chúng ta vẫn ngụp lặn trong cái ao làng này, và không bao giờ vươn lên được như các nước bè bạn trên thế giới? Ngẫm mà xem.
À vâng, có thể bạn đang muốn nói với tôi rằng hiện tại chúng ta cần làm tốt thể loại phim ấy đã, rồi phát triển thêm sau. Vậy bạn muốn chúng ta dính chặt với thể loại hài nhảm này đến bao giờ, nếu không tự ý thức thoát khỏi nó càng sớm càng tốt? Thứ gì mà chả cần bắt đầu đầy gian khó và chông gai!
'Cho đi là để nhận lại'
Một năm nhìn lại, vui nhiều nhưng buồn cũng không ít. Có thể nhiều người khi đọc tường tận bài viết này sẽ không đồng tình với nhiều quan điểm của tác giả trong nhiều thứ, cũng tốt thôi vì quan điểm trái chiều làm nên một cuộc tranh luận hứng thú. Mình không phải là người trong giới showbiz hay làm phim, chỉ là một khán giả luôn có tâm huyết với điện ảnh nước nhà. Chắc cũng sẽ có nhiều người dân làm phim vào đây và cười khẩy vì kẻ viết bài này không hiểu chuyện. Nhưng nếu có thì hãy thử một lần bộc lộ suy nghĩ của mình ra xem để mọi người có thể thấu hiểu.
Một bài cảm nhận về phim Việt Nam 2013, viết ra không phải để chê trách và vùi dập, mà viết ra là để cùng nhìn lại đã làm được gì và chưa làm được gì rồi từ đó biết rằng ngày mai chúng ta cần làm gì cho tất cả tốt lành hơn. Vậy thôi
Phải nói là chưa năm nào mà mình thấy phim ảnh nước nhà lại sôi động như năm nay. Có thể nhiều người sẽ nói rằng mấy năm trước tui thấy vui hơn, nhưng đối với riêng mình 2013 đánh dấu khá nhiều sự thay đổi của nền điện ảnh Việt Nam - tốt xấu đều có cả. Một năm vui buồn cũng lẫn lộn. Vậy trong những ngày cuối năm này, thử điểm lại xem phim ảnh nhà ta đã làm được gì mất được gì nhé.
Những niềm vui khó tả...
Sự góp mặt nhiều hơn
Hơn chục năm làm quen với rạp chiếu bóng Sài Gòn, nhưng phải nói chưa năm nào các phòng vé Việt Nam lại nhộn nhịp với phim cây nhà lá vườn đến thế. Nếu như trước đây phim Việt chỉ dám ra mắt vào dịp Tết mới mong cạnh tranh nổi phim Ngoại thì giờ nó đã phủ sóng gần như cả năm. Thử nhìn xem ba mùa phim lớn nhất có khi nào thiếu vắng phim Việt Nam không?
Điều này cũng có nghĩa là nhà sản xuất trong nước cũng đã bắt đầu sống được với cái nghề của họ một cách đều đặn. Và cũng có nghĩa rằng khán giả đang dần chấp nhận và quen thuộc với món ăn quê hương. Đó là niềm vui thứ nhất.
Phim được bàn tán nhiều hơn
Và càng mừng hơn, khi những bộ phim Việt Nam kia ra mắt không hề trong im lặng. Cũng chưa năm nào trên các mặt báo, hay mạng xã hội, hay ngoài vỉa hè mà chủ đề về phim Việt Nam lại nóng hổi đến như thế. Từ dịp Tết với bom tấn 'Mỹ Nhân Kế' cho đến giữa năm với 'Bụi Đời Chợ Lớn' và 'Lửa Phật' và cuối năm với cú hit 'Tèo Em'.
Mặc dù một số trong những bộ phim kia được bàn tán theo hướng tiêu cực nhiều hơn tích cực, nhưng một điều đáng trân trọng rằng dân mình đã nói nhiều hơn đến điện ảnh nước nhà. Dù cho không ít những lời bàn tán ấy là chửi Cục này cục nọ, ông này bà kia, hay phim nhảm phim điêu, nhưng dường như phim VN đã là một cách gì đó rất gần gũi, rất nóng hổi sốt dính với xã hội bây giờ. Khác với ngày trước, mỗi khi nghe đến phim VN đa phần đều chỉ để lại lời dè bỉu và gần như không quan tâm.
'Mỹ Nhân Kế' là một hit cho phim VN đầu năm 2013
Doanh thu lập kỉ lục
Ấy bởi thế, nên hầu như tất cả những bộ phim được bàn luận rôm rả ấy đều mang lại nụ cười mãn nguyện cho nhà sản xuất. Không một lời nào có thể diễn tả hơn cảm giác tự hào khi phim ảnh Việt Nam giờ đây lại cạnh tranh sòng phẳng với phim Ngoại đến thế. Thậm chí, chúng còn vượt trên cả doanh thu phim ngoại.
Thử tổng kết lại xem có đúng thế không? 'Mỹ Nhân Kế' ra mắt dịp Tết mà thu về đến hơn 52 tỉ đồng tiền vé chỉ sau bốn tuần, sau đó thì đi công chiếu tại Mỹ. Cùng thời điểm đó, 'Nhà có Năm nàng tiên' cũng kiếm được hơn 51.4 tỉ, thậm chí phim còn được cắt xén ra nhiều phần để chiếu trên truyền hình.
Nhưng tất cũng không thể nào bằng hiện tượng 'Tèo Em' mới đây. Chỉ sau ba ngày công chiếu mà nó đã kiếm về cho Charlie Nguyễn đến hơn 15 tỉ, vượt luôn cả kỉ lục 'Iron Man 3' ra mắt hồi hè. Các rạp phim liên tục cháy vé và thực sự chưa có bộ phim nào lại có sức nóng đến như thế trong hơn 10 năm xem phim rạp của mình.
Tất nhiên bên cạnh những cái tên mỹ miều này vẫn có những dự án khép lại với khoảng lỗ nặng cho nhà sản xuất, nhưng nhìn chung lại năm 2013 này vẫn là một năm thành công khó tin của nền điện ảnh Việt Nam về mặt doanh thu. Bởi thế mới thấy rằng thực sự khán giả nước nhà không phải không thích xem phim Việt. Chỉ cần khiến họ quan tâm và yêu mến, thì thành quả đáp lại sẽ là những quả ngọt xứng đáng cho những nhà làm phim.
Và những cố gắng đáng ghi nhận
Niềm vui cuối cùng khi điểm lại nền điện ảnh Việt Nam năm 2013 chính là những cố gắng của những nhà làm phim trong thời gian vừa qua. Khi mà thế giới vẫn đang tiến lên từng ngày bằng những bộ phim tuyệt hảo của họ thì phim ảnh nước nhà cũng có những bước đi đáng kể cần được ghi nhận.
Dù cho nếu so sánh với 'Dòng Máu Anh Hùng' hay 'Thiên Mệnh Anh Hùng' thì 'Mỹ Nhân Kế' chả bằng một góc, nhưng không vì thế mà chúng ta phủ nhận hoàn toàn những cố gắng mà ekip làm phim đã nỗ lực. Trong thời buổi phim hài chiếm thế thượng phong thì một bộ phim cổ trang võ thuật kinh phí lớn như 'Mỹ Nhân Kế' lại là một điểm sáng lạ lùng. Ít nhất thì người ta cũng thấy được những nhà làm phim Việt đủ khả năng để sản xuất thể loại cổ trang một cách đàng hoàng, và cũng từ đó rút ra được vô số những bài học về cách sản xuất một bộ phim cho nghiêm chỉnh.
'Lửa Phật của Dustin Nguyễn sinh ra không hợp thời
Nhưng đôi khi nghiêm chỉnh và đàng hoàng lại không đem đến kết quả như mong đợi. Đó là số phận của 'Lửa Phật'. Một bộ phim tốn nhiều năm ấm ủ của Dustin Nguyễn, tốn không biết bao nhiêu chi phí và cả công sức, nhưng thật sự lại không được công chúng đón nhận một cách nồng nhiệt. Giờ đây khi nhìn lại chỉ có một từ 'Tiếc' dành cho bộ phim. Đơn giản là nó không hợp thời, hợp với thị hiếu của khán giả khi ra mắt. Thật sự trong tổng thể phim ảnh Việt Nam 2013 thì 'Lửa Phật' nổi lên như một bộ phim có phong cách làm phim nghiêm túc nhất (đúng chuẩn 2013) và cũng đầy tham vọng nhất. Giá như anh Dustin Nguyễn biết lắng nghe hơn, biết cảm nhận thị hiếu của dân VN hơn thì chắc 'Lửa Phật' đã không thiêu đốt anh đến thế. Nhưng chính nó cũng thắp lên một niềm hi vọng cho những ai muốn tin vào một tương lai, nơi mà nền điện ảnh Việt Nam đầy ắp những tác phẩm chất lượng như thế.
Cùng chung với 'Lửa Phật' còn có một ngôi sao lé loi vội vàng khác, đó là 'Đường Đua'. Tuy chỉ công chiếu tại rạp duy nhất một tuần, và lỗ cực nặng, nhưng tác phẩm này lại là thứ có nội dung chất lượng nhất mà mình tìm thấy năm vừa qua. Thực sự kịch bản của bộ phim rất khá, thậm chí là hay và táo bạo, nhưng cũng vẫn một chữ 'Tiếc' khi nó không được thời đại nhìn nhận một cách đúng mực. Không một chiến dịch Pr rầm rộ nào để quảng bá, không một ai biết đến sự xuất hiện của nó, bởi thế nên 'Đường Đua' cũng nhanh chóng nhận thất bại trong thời buổi thiên hạ đảo điên này. Quá tiếc cho những cái tâm muốn làm phim nghiêm chỉnh như Hồng Ánh.
'Đường Đua' có nội dung rất khá
Không nhắc đến 'Bụi Đời Chợ Lớn' thì quả thật là một thiếu sót. Dù không phủ nhận tính bạo lực của nó (cá nhân thấy thế thôi) nhưng vẫn phải công nhận rằng đây là bộ phim 'Đáng Tiếc' nhất năm 2013. Johny Trí Nguyễn và Charlie Nguyễn từ trước đến nay luôn là cái tên đảm bảo cho một bộ phim chất lượng. Họ không hề làm khán giả thất vọng với dự án này. Kể từ sau 'Dòng Máu Anh Hùng' thì đây là bộ phim võ thuật đáng quan tâm nhất của nền điện ảnh Việt Nam. Tuy chỉ có thể xem qua bản leak cắt thô, nhưng người ta vẫn có thể cảm nhận được sự khác biệt chất lượng của phim Charlie làm so với các đạo diễn khác. Nhưng cũng như một tay to trong diễn đàn này đã nói, 'họ quá tự tin khi thừa thắng xông lên với bộ phim này để chuốc lấy thất bại'. Có thể Cục Điện ảnh quá bảo thủ và già nua, nhưng tiên trách kỉ hậu trách nhân, Charlie và Johny vẫn nên tự trách mình đã sản xuất ra một bộ phim khi nó chưa sẵn sàng để ra mắt tại một đất nước như Việt Nam.
...Cùng những tiếng thở dài
Bên cạnh những niềm vui cho sự phát triển của nền phim ảnh nước nhà năm nay, cũng không thể phủ nhận rằng chúng ta còn quá nhiều việc phải làm để thoát khỏi cái ao làng nông cạn này.
Sự thụt lùi về chuyên môn
Dù cho có những điểm sáng như 'Mỹ Nhân Kế', 'Lửa Phật', 'Bụi Đời Chợ Lớn' hay 'Đường Đua' thì vẫn phải nhận xét rằng năm 2013 chứng kiến một sự thụt lùi về mặt chuyên môn của các nhà làm phim Việt Nam. Đơn giản là vì không có một tác phẩm nào có thể gây được tiếng vang lớn về mặt chuyên môn như những năm trước đó. Nếu như năm 2012 nổi bật lên với 'Scandal' và 'Thiên Mênh Anh Hùng' của Victor Vũ, hay ít nổi tiếng hơn là 'Lấy Chồng Người Ta' của Lưu Huỳnh thì năm 2013 này khó có thể tìm ra một cái tên xứng đáng với những bộ phim kia.
'Lửa Phật' tuy có chất lượng khá ổn nhưng vẫn để lại quá nhiều thiếu sót trong khâu ý tưởng và kịch bản, 'Mỹ Nhân Kế' cũng tương tự như vậy hay không nói là tệ hơn. Và cả hai bộ phim nếu xét ra đều không đạt được cái gọi là chất lượng làm phim như 'Thiên Mệnh Anh Hùng' - vốn cũng tồn tại không ít vấn đề, nhưng vẫn cho thấy một bộ phim dã sử xuất sắc nhất của điện ảnh Việt Nam.
'Đường Đua' tuy mình đánh giá là có nội dung ổn nhất trong các phim năm nay, nhưng thật sự để so ra nó vẫn còn nhiều thứ phải khắc phục. Sự lồng ghép rất không liên quan giữa các câu chuyện trong phim với nhau khiến nó trở nên hổ lốn. Hay một bộ phim khác là 'Cát Nóng' của Lê Hoàng, có mang tính nghệ thuật nhất nhưng lại rất ngô nghê, thậm chí nhiều người còn đánh giá nó khá nhảm sh*t với câu chuyện về một cô bé có tình yêu với một loài bò sát. Có thể là một phép so sánh vô cùng khập khiễng, nhưng đặt cạnh 'Lấy Chồng Người Ta' - một bộ phim có nội dung hay đến ảm ảnh người xem thì 'Đường Đua' và 'Cát Nóng' chẳng khác gì phim do sinh viên tập sự làm. (Mấy thể loại này khác nhau, nhưng mà xét đến chất lượng chuyên môn làm phim nhé)
Và nếu so sánh với 'Scandal', e rằng không có bộ phim nào của năm 2013 có thể ngang hàng.
Nhưng có một sự thụt lùi mà không nhiều người có thể cảm nhận, đó là anh em Charlie và Johny Trí Nguyễn với bộ phim 'Tèo Em'. Vâng chắc cũng nhiều người sẽ tru tréo thằng thớt này biết cứt gì mà dám nói như thế, biết phim này đang cháy vé hay không, nhưng xin hãy nhìn vào sự thật: Chất lượng chuyên môn của 'Tèo Em' so với 'Long Ruồi' hay 'Cưới Ngay Kẻo Lỡ' và 'Để Mai Tính' thì đó là một sự thụt lùi. Vẫn là những bộ phim hài, vẫn là những màn tiếu lâm chọc cười khán giả và cái duyên chính của Thái Hòa, nhưng tác phẩm mới của Charlie Nguyễn để lại sự nhạt nhòa nhiều hơn, người ghét kẻ chê cũng không ít, đông hơn trước đây nhiều. Bản thân mình cũng đã từng rất thích những phim hài kể trên của đạo diễn Việt Kiều này, nhưng đến 'Tèo Em' thì đơn giản cảm thấy nó không dành cho mình, chỉ là không hiểu tại sao khán giả có thể cười khi nhìn thấy màn Trí Nguyễn đi ỉa, và khe mông của Thái Hòa.
Sự thống trị của phim hài nhảm
Một sự thực không thể chối cãi là phim hài nhảm vẫn đang là thứ thành công nhất trong nền điện ảnh Việt Nam. Một thể loại phim dễ làm, dễ ăn vẫn đang dần giết chết những nỗ lực cho ra đời những tác phẩm chất lượng của những người có tâm huyết. Thử nhìn lại xem top những bộ phim có doanh thu cao nhất là những phim thể loại gì xem. Đó có phải là phim hài nhảm hay không?
Điểm danh thử xem: Có 'Iu Em, Anh Dzám Hok', 'Nhà có Năm Nàng Tiên', 'Bay vào Cõi mộng', 'Tía ơi', 'Đại Náo Học Đường',...
'Nhà có Năm nàng tiên' là tiêu biểu nhất cho sự thống trị của thể loại hài nhảm trong nền điện ảnh Việt Nam năm vừa qua. Nội dung nhạt nhòa, cùng những cảnh quay cẩu thả nhưng lại có sự góp mặt của nhiều diễn viên hài - đặc biệt là cái duyên của Hoài Linh. Vâng, dù cho nhiều người có vùi dập tơi bời nó là phim hài nhảm, là thể loại video hài kịch ghép lại chiếu ở rạp phim, thì 'Nhà có Năm nàng tiên' kiếm về phây phây hơn 50 chục tỉ tròn cho nhà sản xuất. Thử hỏi năm nay có phim nào nghiêm túc mà kiếm được từng ấy ngoài 'Mỹ Nhân Kế' ra không? Ấy mà cũng đừng nhắc cái tên 'Tèo Em' ra.
Hãy công bằng trong nhìn nhận đi, 'Tèo Em' cũng là một phim hài nhảm. Nhưng chỉ khác với 'Năm nàng tiên' là nó có Thái Hòa và Johny Trí Nguyễn đóng, nghĩa là được đóng mác 'hài cao cấp'. Điều đó cũng chẳng lấp liếm được rằng đây là một thể loại hài nhảm, với một nội dung quá đơn giản cùng những màn hài cù léc khán giả hết mức có thể. Tất nhiên trong chừng mực nào đó nó đã thành công rực rỡ, bán cháy cả phòng vé mà nhiều bộ phim nghiêm túc khác phải thèm nhỏ dãi. Nhưng sự thật thì vẫn thế, và mình cũng chỉ đánh giá nó như một vở hài của Vân Sơn không hơn không kém.
Thị hiếu của khán giả Việt Nam
Tất cả những thứ ở trên chắc chắn sẽ không có nếu như nguyên nhân lớn nhất không xảy ra - Thị hiếu thấp kém của khán giả Việt Nam. Nói ra có thể khiến nhiều người xù lông lên, và đáp trả với những lời chửi bới hay câu nói kinh điển "Xem phim để ủng hộ điện ảnh nước nhà", nhưng hãy nhìn vào sự thật, gu thẩm mĩ của chúng ta còn quá tồi.
Sẽ không có những thể loại như 'Hello Cô Ba', 'Đại Náo Học Đường' hay 'Nhà có Năm nàng tiên' nếu như không có ai đi xem những bộ phim ấy. Rất tiếc, số lượng ấy vẫn quá đông và nguy hiểm. Tâm lí xem phim của chúng ta vẫn thế, thích những phim giải trí vui vui, đặc biệt là hài cười nhiều cho đã. Điều ấy không sai, nhưng tai hại nhất là câu nói 'Đi coi phim hài thì cười nhiều là được rồi, sao còn đòi nội dung sâu sắc nữa thế?" Vâng, chính cái câu ấy đang giết chết nền điện ảnh Việt Nam từng ngày một.
Chúng ta đòi hỏi nhà làm phim Việt Nam phải làm ra được những tác phẩm có kĩ xảo như Hollywood, nội dung như phim Hàn hay hấp dẫn như phim Thái, nhưng lại không hiểu rằng nhà làm phim đã cố gắng hết trong có thể rồi. Trớ trêu là ngược lại với phim hài, những bộ phim cù léc được càng nhiều khán giả lại càng được yêu thích, bất chấp nội dung nó rẻ tiền đến thế nào. Vẫn cứ tâm lí cười nhiều là đi coi nên chúng ta vẫn đang chịu sự thống trị của phim hài, hay những bộ phim nhảm Lờ khác. Có đúng hay không? Chính khán giả Việt Nam đang tự đóng đinh cho nền điện ảnh họ chọn.
'Ai cho tao làm người lương thiện?'
Những Dustin Nguyễn, Charlie Nguyễn, Johny Trí Nguyễn hay Victor Vũ cũng chỉ là người, nghĩa là họ cần ăn và sống. Làm sao họ có thể tồn tại để cho ra những bộ phim chất lượng khi mà chúng không được khán giả đón nhận, mà thay vào đó là những bộ phim hài nhảm. Minh chứng rất rõ ràng thôi, sau cái chết của 'Bụi Đời Chợ Lớn' chúng ta có gì, phim hài 'Tèo Em' với lời bộc bạch rất cay đắng của nhà làm phim: "Làm phim hài thôi cho đỡ nhức đầu mà lại nhiều tiền'. Thật là quá đau!
Có thể sau khi bước ra rạp khỏi rạp bạn mãn nguyện với số tiền đã bỏ ra cho một bộ phim hài đấy, nhưng hãy thử nghĩ thêm một chút đi, đọng lại những gì sau những tràng cười vô thưởng vô phạt ấy. Có phải chúng ta đang tự mâu thuẫn với chính bản thân hay không, khi luôn mồm chê phim Việt Nam thế này thế nọ, nhưng lại tự dễ dãi tìm đến những bộ phim rẻ tiền? Hãy tự hỏi lại chính mình điều đó. Và có lẽ nào, chính vì thế nên mãi chúng ta vẫn ngụp lặn trong cái ao làng này, và không bao giờ vươn lên được như các nước bè bạn trên thế giới? Ngẫm mà xem.
À vâng, có thể bạn đang muốn nói với tôi rằng hiện tại chúng ta cần làm tốt thể loại phim ấy đã, rồi phát triển thêm sau. Vậy bạn muốn chúng ta dính chặt với thể loại hài nhảm này đến bao giờ, nếu không tự ý thức thoát khỏi nó càng sớm càng tốt? Thứ gì mà chả cần bắt đầu đầy gian khó và chông gai!
'Cho đi là để nhận lại'
Một năm nhìn lại, vui nhiều nhưng buồn cũng không ít. Có thể nhiều người khi đọc tường tận bài viết này sẽ không đồng tình với nhiều quan điểm của tác giả trong nhiều thứ, cũng tốt thôi vì quan điểm trái chiều làm nên một cuộc tranh luận hứng thú. Mình không phải là người trong giới showbiz hay làm phim, chỉ là một khán giả luôn có tâm huyết với điện ảnh nước nhà. Chắc cũng sẽ có nhiều người dân làm phim vào đây và cười khẩy vì kẻ viết bài này không hiểu chuyện. Nhưng nếu có thì hãy thử một lần bộc lộ suy nghĩ của mình ra xem để mọi người có thể thấu hiểu.
Một bài cảm nhận về phim Việt Nam 2013, viết ra không phải để chê trách và vùi dập, mà viết ra là để cùng nhìn lại đã làm được gì và chưa làm được gì rồi từ đó biết rằng ngày mai chúng ta cần làm gì cho tất cả tốt lành hơn. Vậy thôi
Viết trong những ngày cuối năm 2013!
