pegasus3390
Well-Known Member
LCD và OLED là hai công nghệ màn hình rất khác biệt đang cùng tồn tại trên thế giới di động và thị trường TV. Ngoài ra còn có những công nghệ màn hình khác như Plasma (chỉ có trên TV), nhưng hiện nay, hầu hết người dùng lựa chọn một trong hai công nghệ này. Bài viết này sẽ cho bạn kiến thức về cả hai công nghệ này và chỉ ra những khác biệt giữa hai công nghệ này cũng như cung cấp hướng dẫn chung để giúp bạn quyết định công nghệ nào sẽ tốt nhất cho công việc nhất định và lựa chọn theo chi phí.
MÀN HÌNH LCD
LCD, là viết tắt của “màn hình tinh thể lỏng” (Liquid Crystal Display), công nghệ này dựa trên ý tưởng về việc ánh áng trắng sẽ đi qua một tấm lọc màu (theo từng pixel) sử dụng tinh thể lỏng để tạo ra các màu sắc khác nhau. màu trắng sẽ được lọc qua các tinh thể lỏng màu đỏ, xanh và xanh lá gọi là điểm ảnh phụ (sub-pixel). Bẳng cách đưa dòng điện vào từng sub-pixel, người ta có thể kiểm soát được bao nhiêu ánh sáng được đi qua và hơn nữa là kiểm soát mức độ màu của các điểm ảnh phụ. Nếu bạn tò mò về cách làm sao mà hàng triệu màu có thể được tạo ra chỉ với 3 màu cơ bản, đọc tiếp nào.
Điểm ảnh được tạo ra bằng cách che hoàn toàn ánh sáng tráng đi qua nhưng có vẻ như rất khó khăn. Trên thực tế thì vẫn có ánh sáng bị rò rì và đó là lý do tại sao mà màu đen không bao giờ thực sự đen trên màn hình LCD.
Ma trận chủ động và bị động
Màn hình LCD đã có mặt từ những năm 80 khi mà chúng được sử dụng lần đầu tiên trên các máy tính “di động” (thực ra nó chỉ nhỏ hơn destop thôi chứ vẫn to vật vã). Đây là những màn hình có ma trận pixel (tên của lưới pixel 2D) bao gồm cả Ma trận chủ động và Ma trận bị động. Ma trận chủ động hiện đại hơn, cho hình ảnh mượt mà hơn cũng như thay đổi trạng thái của các pixel nhanh hơn khi so sánh với công nghệ Ma trận thụ động. Màn hình Ma trận chủ động được sử dụng lần đầu tiên sử dụng công nghệ TFT (transistor dạng film mỏng), nhưng rồi các biến thể khác xuất hiện và có hiệu năng cao hơn.
Đèn nền LCD
Tất cả màn hình LCD đều sử dụng một dạng đèn nền nào đó cho ánh sáng trắng. Qua thời gian, nhiều công nghệ đèn nền được sử dụng. Mục tiêu là để cho ra màn hình sáng hơn cũng như đều hơn, và thậm chí còn hướng đến mục tiêu tạo ra màn hình mỏng và nhẹ hơn nữa.
Màn hình LCD ban đầu sử dụng ánh sáng đèn huỳnh quang điện cực lạnh (CCFL) nhưng những màn hình hiện đại sử dụng bóng đèn LED (lưu ý các bạn hay thấy các hãng TV hoặc màn hình quảng cáo công nghệ màn hình LED, thực ra là màn hình TV vẫn sử dụng công nghệ LCD với đèn nền LED chứ hoàn toàn không phải công nghệ mới gì cả). Ngoài ra một số màn hình LCD không chỉ có đèn nền trắng mà còn có đèn nền LED màu để tạo thêm những màu đặc biệt mà khó có thể tạo ra với ánh sáng trắng cơ bản.
Đèn nền phía sau so với đèn nền viền
Mặc dù ánh sáng luôn đến từ phía sau lớp LCD, hầu hết các màn hình lại có ánh sáng đến từ viền màn hình, cụ thể là viền Benzel, nó gọi là đèn nền viền. Lý do cho việc này là để cho màn hình mỏng hơn.
TV không bị hạn chế quá nhiều về độ dày nên việc trang bị đèn nền LED trải rộng ngay phía sau lớp LCD, được gọi là đèn nền phía sau. Công nghệ này cho phép ánh sáng phát ra đều hơn và có thể dễ kiểm soát hơn khi có thể tắt từng mảng nhỏ để làm màn hình có độ tương phản cao hơn
LCD IPS và PLS
Công nghệ IPS (viết tắt của In-Plane Switching hay còn gọi là Super TFT) là một nhánh của màn hình LCD. Màn hình IPS được thiết kế để có thể hiển thị màu sắc chính xác với góc nhìn rộng hơn. Những màn hình đầu tiên chỉ có thể tạo được màu sắc tốt khi nhìn trực tiếp từ phía trước màn hình.
Màn hình IPS có thể tạo ra màu sắc được nhìn ở góc lên đến 178 độ, cùng với đó là khả năng chạm vào màn hình mà không ảnh hưởng đến màu sắc, đó là lý do tại sao mà đây là công nghệ tối ưu và trở thành tiêu chuẩn cho các thiết bị cảm ứng. Còn màn hình LCD sẽ bị nhiễu màu khi dùng tay chạm vào, có ai còn nhớ những chiếc PDA đời đầu không, chúng giống vậy đó.
Thị trường hiện nay có rất nhiều biến thể của công nghệ IPS bao gồm Super-IPS, Advanced Super IPS (AS-IPS), IPS-Pro, và còn nữa. Không phải tất cả màn hình IPS đều tương đương nhau, nhưng về cơ bản, màn hình thuộc loại IPS sẽ là những màn hình LCD tốt nhất hiện nay.
PLS (hay Plane to Line Switching) là công nghệ thuộc về Samsung, và hãng cũng nói rằng nó cho độ sáng tốt hơn cũng như chi phí sản xuất thấp hơn, tuy nhiên chúng ta vẫn chưa sự so sánh độc lập nào được thực hiện (thực tế về cơ bản nó cũng tương đương với IPS thôi). LG hiện nay vẫn đang là kẻ dẫn đầu trong việc sản xuất tấm nền IPS.
LCD + Quantum Dots (chấm lượng tử)
Quantum Dots (chấp lượng tử) là một công nghệ được thiết kế để cải thiện số lượng màu sắc mà màn hình LCD có thể tái tạo được. Chấm lượng tử là các tinh thể nano bán dẫn có thể hấp thụ được các dải màu khác nhau tùy thuộc vào kích thước của chúng. Những chấm lượng tử này có thể tạo ra nhiều sắc thái của các màu cơ bản như Đỏ, Xanh lá và Xanh dương. Đối với trải nghiệm của chúng ta thì đó có nghĩa là độ bảo hòa màu tốt hơn và nó sẽ có vẻ “nổi” hơn.
Công nghệ đột phá này vừa được giới thiệu trên thị trường gần đây cho phép những TV LCD tốt nhất có thể tạo ra được màu sắc như OLED. Hiện tại nó chỉ dành cho các mẫu TV cao cấp, nhưng theo thời gian, chúng ta có thể hy vọng công nghệ này sẽ trở nên bình dân hơn.
MÀN HÌNH OLED
OLED (màn hình “Đi ốt phát sáng hữu cơ”), hoạt động dựa trên nguyên lý mỗi pixel có nguồn sáng riêng, điều này nghĩa là nó không cần có nguồn sáng riêng hoặc bộ lọc màu. Mỗi điểm ảnh trên màn hình OLED được kết hợp tối thiểu là 3 điểm ảnh phụ với 3 màu Đỏ, Xanh lá và Xanh dương. Nhà sản xuất có thể sử dụng các màu cơ bản khác như Vàng, nhưng nguyên lý cơ bản vẫn giữ nguyên.
Bởi vì vậy màu đen đơn thuần là một điểm ảnh không có ánh sáng. Không cần phải chặn ánh sáng qua bộ lọc (như LCD) nên không hề có chuyện rò rỉ ánh sáng. Đó là lý do màn hình OLED có thể tạo ra màu đen thực sự. Và vì mức độ đen trên màn hình OLED rất tối nên độ tương phải của màn hình trở nên cực kỳ cao. Nói thêm, độ tương phải là độ chênh lệnh giữa nơi trắng sáng nhất và nơi tối và đen nhất mà màn hình có thể tạo ra.
Công nghệ OLED đã phát triển từ khi được tìm ra vào năm 1987 và trở nên phổ biến và dễ tiếp cận hơn với những màn hình hiện tại. Bởi vì màn hình OLED sử dụng ít lớp hơn so với LCD nên nó có xu hướng mỏng hơn, và đó là yếu tố đặc biệt quan trọng đối với thiết bị di động. Đối với TV thì tùy nhu cầu của bạn nhưng chúng ta cũng không nên quan tâm nhiều lắm với TV.
CÔNG NGHỆ LCD VS OLED
Với những hiểu biết về khác biệt cơ bản, chúng ta có thể tìm hiểu các yếu tố đó ảnh hưởng như thế nào đến cả hai công nghệ này từ những yếu tố dễ cảm nhận nhất cho đến cái ít để ý nhất.
Mức độ màu đen: OLED thắng
Mức độ màu đen là để chỉ độ tối nhất mà màu đen có thể có trên màn hình. Do nhiều công nghệ màn hình như LCD, cũng như DLP hoặc máy chiếu, hoạt động dựa trên các tấp lọc và ngăn chặn ánh sáng do đó việc tạo ra màu đen hoàn toàn cực kỳ khó khăn. Thực tế thì màn hình LCD không thể rạo ra màu đen hoàn toàn bởi vì việc ngăn chặn ánh sáng không bao giờ là hoàn hảo, mặt khác OLED có thể tạo ra màu đen thực sự vì không hề có ánh sáng nào cả trên pixel.
Độ tương phản: OLED thắng
Một lần nữa, bởi vì nó dựa trên việc chặn ánh sáng nên màn hình LCD có lợi thế với màu trắng trong khi đó OLED có lợi thế với màu đen. Về tổng thể thì OLED sẽ cho độ tương phản cao hơn bởi vì nếu dùng phép chia giữa độ sáng của màn hình (khi sáng nhất) và độ sáng thấp nhất gần bằng 0 (khi tối nhất) sẽ cho một tỷ lệ cực cao.
Góc nhìn: OLED thắng
Trong khi những chiếc màn hình IPS tốt nhất có thể cạnh tranh với những chiếc OLED tốt nhất về góc nhìn, nhưng sự thật là trên thị trường hầu hết các TV không phải là IPS (điều này đúng với TV và thiết bị di động). Ngay cả khi các màn hình được trang bị IPS thì nó cũng chưa chắc có được công nghệ IPS chất lượng tốt nhất (LG và Panasonic là những lựa chọn tốt cho màn hình TV IPS).
Về tổng thể thì OLED sẽ cho chất lượng góc nhìn tốt hơn và đặc biệt quan trọng với TV khi mà người xem có thể nhìn từ một bên hoặc xem TV trong lúc làm việc khác.
Dải màu: OLED thắng
Trên lý thuyết, OLED có thể tạo ra được dải màu tuyệt vời nhưng công nghệ Chấm lượng tử gần đây khiến TV LCD cũng có thể cạnh tranh được. Những đánh giá độc lập giữa TV OLED tốt nhất của LG và TV LCD Quantum Dot của Samsung có thể cạnh tranh ngang hàng với nhau.
Tuy nhiên, khi mà chỉ có những TV LCD tốt nhất mới có thể cạnh tranh được thì nói chung là OLED sẽ là lựa chọn có màu sắc tốt hơn.
Mức độ sáng: LCD thắng
Bởi vì LCD TV sử dụng nguồn sáng riêng để hoạt động nên về cơ bản, sẽ dễ dàng hơn để tạo ra những màn hình LCD cực sáng. Thực tế thì những TV LCD và OLED tốt nhất có độ sáng khoảng 400 NIT, nhưng công nghệ LCD vẫn có thể đẩy giới hạn có cao hơn nữa. Thêm vào đó độ sáng tốt sẽ làm cho chất lượng hình ảnh tốt hơn ở nơi có nhiều ánh sáng môi trường.
HDR
Có một sự thật là với công nghệ HDR thì người ta có thể đẩy độ sáng lên 1.000 hay thậm chí 10.000 NIT. Hiện nay, những TV OLED HDR tốt nhất cũng có thể đạt được độ sáng đến 600 NIT nhưng một số TV LCD HDR của Sony có thể đạt được 1.000 đến 1.300 NIT. Và nên nhớ độ sáng lớn nhất không phải là tất cả mà nó còn phải dựa vào màu đen tối nhất cũng như tương phản của màn hình (ở phòng tối thì OLED có lợi hơn và phòng nhiều ánh sáng thì LCD có vẻ sẽ tốt hơn)
Thời gian đáp ứng: OLED thắng
Trong khi màn hình LED đã được cải thiện trong nhiều năm qua, nhưng OLED vẫn dễ dàng vượt mặt về thời gian phản hồi. Thực tế là OLED hiện đang cho thời gian đáp ứng nhanh hơn bất kỳ công nghệ màn hình nào hiện có trên thị trường. Điều này đặc biệt quan trọng khi chúng ta sử dụng TV với việc chơi game console hoặc xem các trận đấu thể thao như đá banh với việc giảm thiểu hiện tượng bóng ma và hình ảnh rõ ràng hơn.
Mức độ đều màu: OLED thắng
Khả năng tái tạo màu đồng nhất trên toàn màn hình là yếu tố rất quan trọng đối với bất kỳ màn hình nào. Bởi vì phần lớn màn hình LCD sử dụng đèn nền viền thì mức độ đều màu thường không tốt.
Mặt khác, OLED lại tốt hơn bởi gì mỗi điểm ảnh có ánh sáng riêng mà không cần phải khuếch tán. Trong thực tế thì thậm chí OLED cũng không đều hoàn hảo bởi vì quá trình sản xuất hơn và thường thì họ làm cho nó cong. Tuy nhiên dù là vậy thì nó vẫn tốt hơn LCD.
Kích cỡ: LCD thắng (ít nhất là hiện tại)
Do các giới hạn về kỹ thuật hiện nay thì chúng ta không thể nào có được các TV đạt kích cỡ 80 inch như trên các màn hình LCD mà hiện nay chỉ có thể giới hạn ở kích thước 65 inch. Trong khi đó TV LCD lớn nhất được Samsung sản xuất lên đến 110 inch (mặc dù rất hiếm) và dễ mua hơn thì chúng ta có thể chọn TV LCD 90 inch từ Sharp và có giá tương đương với một TV OLED 55 inch thôi.
Tuổi thọ: LCD thắng (ít nhất là hiện tại)
OLED hiện vẫn chưa chứng mình được tuổi thọ của nó và có rất nhiều lý do cần phải xem xét bởi vì thành phần tạo ra màu xanh trên màn hình OLED có tuổi thọ thấp hơn các màu còn lại. Samsung hiện này đang đưa ra phương án giải quyết vấn đề này bằng việc tăng gấp đôi kích thước của màu xanh đồng thời giảm lượng điện sử dụng. LG thì đang sử dụng điểm ảnh phụ màu trắng và đặt lớp lọc màu trên đó để tạo ra màu Đỏ, Xanh dương và Xanh lá cần thiết. Những giải pháp này nghe có vẻ tốt nhưng chỉ có thời gian và sử dụng thực tế mới có thể nói xem liệu OLED có thể hoạt động bền bỉ trong thời gian dài không. Vì vậy chúng ta tạm tin tưởng rằng LCD sẽ là lựa chọn lâu dài hơn, nhưng nên nhớ là về cơ bản là tuổi thọ của OLED cũng đã đủ cho hầu hết mọi người (có ai xài TV hay điện thoại đến hơn 10 năm không nhỉ, tới đó chắc thay TV là vừa rồi)
Mức độ tiêu thụ điện năng: Tùy nhu cầu
Ở cùng một độ sáng thì LCD có xu hướng tiêu thụ ít điện năng hơn là OLED. Điều này không phải mới, nhưng đó là điều đánh đổi mà chúng ta phải chấp nhận. Đối với với thiết bị di động thì độ sáng cao đồng nghĩa với việc khả năng sử dụng ngoài trời tốt hơn. Đối với TV, độ sáng cao hơn nghĩa là sẽ sử dụng tốt vào ban ngày, mặc dù vào buổi tối thì nó không có ý nghĩa lắm.
Mặt khác, mức độ tiêu thụ năng lượng của OLED phụ thuộc vào nó có bao nhiêu điểm ảnh và nó cũng rất tốt trong việc để màn hình ở chế độ luôn bật.
Điều này có nghĩa là nếu chúng ta thường xuyên dùng xem TV ở phòng có nhiều ánh sáng môi trường hoặc dùng các thiết bị điện tử ngoài trời thì LCD có lợi hơn. Nhưng ngược lại nếu xem phim vào buổi tối và cần điện thoại hiển thị thông tin và thông báo liên tục thì OLED lại là lựa chọn hợp lý hơn.
Giá thành: LCD thắng (ít nhất là hiện tại)
Ở thời điểm hiện tại, LCD là loại màn hình có giá thành thấp nhất. Tuy nhiên, OLED vẫn còn đang trong giai đoạn nghiên cứu và các hãng vẫn đang cố gắng giảm chi phí sản xuất xuống. Chúng ta vẫn chưa rõ khi nào thì màn hình OLED sẽ dễ tiếp cận với mọi người nhưng OLED có rất nhiều tiềm năng và giá cũng đã giảm nhiều so với cách đây vài năm và trong thời gian dài chúng có thể được sử dụng theo nhiều cách như sử dụng cho các thiết bị chống sốc hay thiết bị dẻo.
Kết luận: OLED cho chất lượng hình ảnh tốt nhất, nhưng…
Nhưng chúng ta thấy thì OLED gần như vượt trội trên gần như mọi yếu tố. Đây là bằng chứng cho thấy đây là công nghệ hình ảnh tốt hơn, nhưng nó vẫn bị giới hạn bởi yếu tố giá thành sản xuất và kích thước màn hình nếu chúng ta cần thứ gì đó thật to.
Mặt khác, trong những mục đích chuyên biệt cần có độ sáng cao thì LCD có thể vẫn là lựa chọn tốt hơn nhiều.
Dù sao đi nữa thì vấn đề ngân sách vẫn tác động rất lớn đến quyết định mua sắm, đó là lý do tại sao LCD vẫn đang thống trị thị trường TV và cả thiết bị di động.
Theo ubergizmo và digitaltrends
Chỉnh sửa lần cuối:
